Buiten het potje

Oktober 1976… Een doodgewone, herfstige vrijdagavond in een doodgewoon dorpscafé, ergens op het Limburgse platteland…

“Jan, wat scheelt jou toch vanavond? Je bent er met je hoofd helemaal niet bij!”
Koen was het al lang beu om tegenover zijn zwijgzame vriend te zitten. Was dit de Jan die normaal zo intens kon genieten van hun paar uurtjes op café, wekelijks op vrijdagavond. Zelfs zijn pilsje bleef onaangeroerd op tafel staan. Iets wat anders nooit gebeurde.
“Grote zorgen, Koen,” antwoordde Jan op den duur. “Dikke problemen, man!”
“Met de fabriek?” vroeg de ander.

Koen wist hoe Jan als echte selfmade man destijds in zijn garage met de productie van zijn eigen chocolade was begonnen. Ondertussen was de zaak helemaal open gebloeid. De firma waarvan Jan zich tegenwoordig met recht en reden directeur mocht noemen, was in tien jaar tijd uitgegroeid tot een moderne fabriek, met naam en faam tot ver buiten de landsgrenzen. Het was de verdienste van Jan zelf dat bij de productie van de chocolade minstens vijftig mensen hun dagelijks brood konden verdienen. Zouden er nu plots problemen zijn vroeg Koen zich af. Was het einde van het werkelijkheid geworden sprookje in zicht?

“Nee Koen, niet met de fabriek,” zei Jan zuchtend. “Ik word vader.”
“Wat?”
Koen riep het luider dan hij bedoelde. Hij zag hoe de mensen aan de tafels rondom hen in hun richting keken. Dat was natuurlijk niet de bedoeling. Hij zette zijn elleboog op het tafelblad en boog het hoofd in Jans richting, waarna hij veel stiller verder sprak.
“Dat is toch niets om je zorgen over te maken, Jan.  Miljoenen mannen hebben je dat al voorgedaan hoor! Proficiat, kerel… Mariette zal wel blij zijn. Zij wil immers al zo lang een kind.”
“Dat is nu juist het probleem. Het is niet mijn eigen vrouw die zwanger is.”
“Wie dan wel?”
“Suzanne.”
“Suzanne? Die knappe secretaresse van je?”
“Ja.”

Geschrokken leunde Koen achterover tegen de leuning van zijn stoel. Hij kende die Suzanne een beetje en begreep Jan ergens wel. Een knappe, blonde stoot van achteraan in de twintig, met een lichaam om paracommando’s van te kweken. En… met ogen waarin je eindeloos kon verdrinken. Welke man zou met zo’n prachtmeid niet een keer stiekem een patatje willen eten? In die zin begreep hij zijn vriend dus zeker wel. Het lag op het puntje van zijn tong om te vragen of Suzanne in bed even fantastisch was als dat ze eruit zag. Op het laatste nippertje kon hij die woorden nog inslikken. Het nam niet weg dat Koen in zijn fantasie die blonde secretaresse en Jan al helemaal bezig zag in een liggende wip bovenop Jans bureau. Pas na een pijnlijk lange stilte wist hij een enigszins zinvolle reactie te bedenken.
“Jij hebt dus buiten het potje geplast,” zei Koen met een uitgestreken gezicht. “Jan toch! Hoe is het mogelijk?”
“Zwijg man! Ik rij één keer een scheve schaats en heb al direct prijs! Dat is toch niet te geloven!”
“Oké… Dat een gezonde man als jij een scheve schaats gaat rijden, daar kan ik nog inkomen,” antwoordde Koen. “Zeker met een prachtmeid als Suzanne, maar was het echt nodig om meteen ook een flinke kras in het ijs te maken? Dat is niet ongelooflijk, Jan. Dat is ongehoord en onverantwoord!”
Het woord overspel rolde net niet over zijn lippen, maar in gedachten was Koen toch eventjes bij de bedrogen echtgenote. Het gesprek stokte en beide vrienden namen een flinke slok van hun pils.

“Bespaar me alsjeblief je verwijten Koen,” zei Jan even later. “Denk je dat ik dat zelf niet besef dat ik mijn vrouw bedroog?”
“Zo te horen, wel,” constateerde zijn vriend. “Weet Mariette het al?”
“Hemeltje nee! Die mag het absoluut niet weten! Destijds hebben we de fabriek kunnen bouwen met het geld wat zij erfde van haar familie. Tot vandaag is Mariette nog steeds de grootste aandeelhouder. Als zij dit te weten komt kan ik het wel schudden.”
“Je vrouw komt zo vaak op de fabriek, dat je dit onmogelijk voor haar verborgen kunt houden.”
“Dat is het hem juist, Koen. Suzanne is een secretaresse uit de duizend, maar zij moet minstens tijdelijk uit het zicht van Mariette.”
“Zouden jullie niet beter een abortus overwegen? Ik begrijp dat Suzanne voor jou nooit meer zal zijn dan een lekker plasje buiten de echtelijke pispot. Dan is een gecontroleerde vruchtafdrijving de beste en de meest definitieve oplossing,” merkte Koen op.
“Dat is vooralsnog bij wet verboden. Bovendien wil Suzanne daar helemaal niet van weten! Nee… Suzanne moet absoluut tijdelijk weg. Alleen weet ik niet zo gauw hoe. Het mag kosten wat het wil. Het is voor mij geen probleem om die kost weg te moffelen in de boekhouding… Als ik maar een oplossing kon bedenken die ook voor Mariette geloofwaardig is, dan was ik al een heel eind verder.”

Koen dacht koortsachtig na hoe hij zijn vriend kon helpen. Jan zag het aan de frons op zijn voorhoofd en wachtte geduldig af.
“Ik heb het!” zei Koen na een tijdje. “Je weet dat ik een buitenhuis heb in de buurt van Nürnberg. Stuur Suzanne daar naartoe.”
“Hoezo?” Jan was niet helemaal mee.
Bijna fluisterend zette Koen zijn idee uiteen en aan het langzaam opvrolijkende gezicht van Jan was duidelijk te merken dat hij het idee van zijn vriend meer en meer als de oplossing zag.

Op maandagmorgen was Jan uitzonderlijk vroeg op de fabriek aanwezig. Normaal kende hij geen slaapproblemen, maar nu had hij de hele nacht liggen woelen. Hij besefte dat het gesprek dat hij die morgen met zijn secretaresse moest voeren, het moeilijkste gesprek zou worden wat hij ooit met een ondergeschikte had moeten hebben. Wat gedaan moest worden, moest echter worden gedaan.
Om negen uur riep hij zijn Suzanne bij zich op kantoor. Jan schonk haar een kopje koffie in en keuvelde ondertussen met haar over allerlei pietluttigheden. Hij wist dat zij al lang door had waar hij met zijn vlotte praatjes naartoe wilde, maar dan nog was het allesbehalve zijn bedoeling om met grof geschut in de aanval te gaan. Toen Suzanne er volgens hem voldoende relaxed bijzat, kwam hij voorzichtig ter zake.

Jan bracht haar op de hoogte van het plan dat hem door Koen was ingefluisterd. Hoe en waarom zij tijdelijk zou moeten onderduiken in Duitsland, in de villa van zijn vriend. Uiteraard met behoud van loon en zelfs wat extra toeslag voor onverwachte bijkomstigheden of verwikkelingen. Mariette zou vanzelf geloven dat Suzanne aan de slag ging in hun filiaal te Nürnberg.

Suzanne kon haar tranen niet bedwingen. Vertederd door de aanblik van zijn sniffende secretaresse kostte het Jan de grootste moeite om de mooie, jonge vrouw niet in zijn armen te sluiten. Wat een onwaarschijnlijk lekkere uurtjes had hij met haar beleefd!
Uiteindelijk vermande hij zich en wist zich te beperken tot het aanbieden van zijn zakdoek om haar waterlanders op te vangen.
Toen de traantjes waren gedroogd, beloofde hij Suzanne formeel dat hij zijn verantwoordelijkheid als vader niet zou ontlopen en dat zij én haar kind zeker financieel nooit iets te kort zouden komen. Toen hij haar uiteindelijk vroeg of zij akkoord kon gaan met zijn voorstel, knikte de jonge vrouw alleen maar en stond op.

Met de deurkruk al in haar hand draaide Suzanne zich nog even om. “Mag ik nog één ding vragen, meneer Jan?”
“Natuurlijk! Vraag maar, Suuz.”
“Als Mariette het niet mag weten, hoe kan ik u dan laten weten dat ons kind geboren is?”
“Ach, stuur maar gewoon een fax met de boodschap dat de nieuwe levering chocolade goed is aangekomen. Ik weet dan voldoende en kom zo spoedig mogelijk naar jou, daar in Duitsland.”
Toen de deur achter haar in het slot viel bedacht Jan dat het toch wel handig was om een goede vriend als Koen te hebben. Dank zij hem was het probleem voorlopig helemaal van de baan.

***

Ruim zeven maanden later was het, toen Jan goedgeluimd van een vergadering terugkeerde. Hij had net een nieuw en voordeliger contract kunnen afsluiten met een van zijn hoofdleveranciers. Onderweg naar zijn kantoor kwam hij langs het bureau van de directiesecretaresse. In het voorbijgaan stak hij zijn hoofd even door de openstaande deur en groette zijn vrouw, die na het vertrek van Suzanne op eigen verzoek de taak van directiesecretaresse op zich had opgenomen.
“Kat in het bakkie, schat,” zei Jan met een knipoog. “De deal is rond.”
“Mooi werk, Jan,” antwoordde zijn echtgenote. “Oh ja… Er is een fax binnen gerold die rechtstreeks aan jou is gericht. Ik heb hem maar bovenop de stapel inkomende post gelegd.”

In zijn kantoor aangekomen zag Jan het bewuste faxbericht al direct liggen. Aan het handschrift zag hij onmiddellijk dat het een bericht van Suzanne moest zijn.
Jans hart sloeg een tikje over terwijl hij het papier in de hand nam... Zijn hart sloeg een hele resem tikken over toen Jan de inhoud las. Hij voelde hoe hij de controle over zichzelf verloor en hoe alle kracht uit zijn lichaam wegvloeide. Seconden later was Jan helemaal knock-out.

Mariette had de doffe bons gehoord en kwam snel het kantoor van haar man binnen. Geschrokken zag ze hoe Jan overduidelijk het bewustzijn had verloren. Snel greep zij naar de telefoon en vroeg via de alarmcentrale met spoed om een ambulance. Pas toen zij had ingehaakt maakte Mariette zich echt zorgen om haar man, die met zijn voorhoofd roerloos op het bureau lag. Zij boog naar hem toe en luisterde of hij nog ademde. Ze voelde ook zijn pols, op zoek naar een hartslag.
Plots zag Mariette het faxbericht dat Jan met zijn rechterhand krampachtig leek te omklemmen. Ze trok het papier van tussen zijn vingers en las de boodschap.

‘Beste meneer Jan… De levering chocolade is vier maal goed aangekomen. Eén keer mét nootjes en drie maal zonder..! Suzanne.’